Lidhje


Pse NASA po lëshon raketa përgjatë trajektores së eklipsit diellor?

Eklipset ngjallin frikë dhe i bashkojnë njerëzit për të vëzhguar një fenomen mahnitës qiellor, por këto ngjarje kozmike gjithashtu u mundësojnë shkencëtarëve të zbulojnë misteret e sistemit diellor.

 

Gjatë eklipsit të plotë diellor më 8 prill, kur hëna do të errësojë përkohësisht fytyrën e diellit për miliona njerëz në Meksikë, Shtetet e Bashkuara dhe Kanada, do të zhvillohen eksperimente të shumta për të kuptuar më mirë disa nga pyetjet më të mëdha të pazgjidhura në lidhje me të artën sferë solare.

Read more ...


Ndryshimi i klimës po ngadalëson valët e të nxehtit, duke zgjatur mjerimin

Ndryshimi i klimës po bën që valët e të nxehtit të ngadalësohen deri në zvarritje, duke i ekspozuar njerëzit ndaj temperaturave ekstreme për më gjatë se kurrë më parë, tha një studim i publikuar në Science Advances të premten.

 

Ndërsa kërkimet e mëparshme kanë zbuluar se ndryshimi i klimës po bën që valët e të nxehtit të bëhen më të gjata, më të shpeshta dhe më intensive, dokumenti i ri ndryshonte duke i trajtuar valët e të nxehtit si modele të dallueshme të motit që lëvizin përgjatë rrymave të ajrit, ashtu si stuhitë. Për çdo dekadë midis 1979 dhe 2020, studiuesit zbuluan se valët e të nxehtit ngadalësoheshin mesatarisht me tetë kilometra në orë në ditë.

Read more ...


Mësimi i një gjuhe të dytë mund të riformësojë të kuptuarit tonë për botën rreth nesh-thonë studimet

Një ekip shkencëtarësh kanë zbuluar se folësit dygjuhësh nga shoqëria Tsimane' në Amazonën boliviane, të cilët mësuan spanjishten si gjuhë të dytë, filluan të dallojnë ngjyrat më saktë, duke përdorur fjalë të dallueshme për ngjyrat si bluja dhe jeshile, të cilat folësit njëgjuhësh zakonisht nuk e bëjnë. Ky studim, i botuar në Psychological Science, hedh dritë mbi mënyrën se si mësimi i një gjuhe të dytë mund të riformësojë të kuptuarit tonë për botën përreth nesh.

Njerëzit e Tsimane, që jetojnë në zona të largëta të pyllit tropikal të Amazonës, ofrojnë një mundësi unike për të kuptuar ndikimin e gjuhës në njohjen njerëzore. Ata zakonisht jetojnë në fshatra të vegjël e të shpërndarë përgjatë brigjeve të lumit Maniqui dhe kanë mbetur relativisht të izoluar nga bota e gjerë, duke ruajtur një mënyrë jetese që është thellësisht e ndërthurur me mjedisin e tyre natyror. Ky izolim ka çuar në ruajtjen e një identiteti unik gjuhësor dhe kulturor.

Read more ...


Njerëzit transmetojnë dy herë më shumë viruse te kafshët sesa marrin prej tyre

Disa nga sëmundjet më vdekjeprurëse për njerëzimin kanë ardhur nga patogjenët që kaluan nga kafshët te njerëzit. Virusi që shkakton AIDS-in, për shembull, kaloi nga shimpanzetë. Dhe shumë ekspertë besojnë se virusi që shkaktoi pandeminë COVID-19 erdhi nga lakuriqët e natës.

 

Por, siç tregon një studim i ri, ky shkëmbim nuk ka qenë rrugë njëkahëshe. Një analizë e të gjitha sekuencave të gjenomit viral të disponueshëm publikisht dha një rezultat befasues: njerëzit japin më shumë viruse - rreth dy herë më shumë - kafshëve sesa ato na japin neve.

Read more ...


Shkrirja e akujve polar po ndryshon rrotullimin e Tokës madje edhe vet kohën e matshme

Një ditë në dy vitet e ardhshme, të gjithë në botë do të humbasin një sekondë nga koha e tyre. Pikërisht kur kjo të ndodhë do të jetë diçka e shkaktuar nga njerëzit, sipas një studimi të ri, pasi shkrirja e akullit polar do të ndikojë në rrotullimin e vet Tokës duke ndryshuar vetë kohën.

 

Orët dhe minutat që diktojnë ditët tona përcaktohen nga rrotullimi i Tokës. Por ai rrotullim nuk është konstant; mund të ndryshojë ndonjëherë aq pak,gjithmonë në varësi të asaj që po ndodh në sipërfaqen e Tokës dhe në bërthamën e saj të shkrirë.

Read more ...

XS
SM
MD
LG