'I hoqëm dorashkat': ish-shefi i IDF konfirmon se v.iktimat në Gaza janë mbi 200,000
Një ish-komandant i ushtrisë izraelite, Herzi Halevi, ka konfirmuar se më shumë se 200,000 palestinezë janë vrarë ose plagosur në luftën në Gaza dhe se "asnjëherë" gjatë konfliktit operacionet ushtarake nuk u penguan nga këshilla ligjore.
Halevi dha dorëheqjen si shef i shtabit në mars pasi udhëhoqi Forcat Mbrojtëse të Izraelit (IDF) për 17 muajt e parë të luftës, e cila tani po i afrohet përvjetorit të saj të dytë.
Gjenerali në pension i tha një takimi të komunitetit në Izraelin jugor më herët këtë javë se më shumë se 10% e popullsisë prej 2.2 milionë banorësh të Gazës ishin vrarë ose plagosur - "më shumë se 200,000 njerëz". Ky vlerësim është i dukshëm pasi është afër shifrave aktuale të ofruara nga ministria e shëndetësisë e Gazës, të cilat zyrtarët izraelitë i kanë hedhur poshtë shpesh si propagandë të Hamasit, megjithëse shifrat e ministrisë janë konsideruar të besueshme nga agjencitë ndërkombëtare humanitare.
Numri zyrtar aktual është 64,718 palestinezë të vrarë në Gaza dhe 163,859 të plagosur, që nga fillimi i luftës më 7 tetor 2023. Mijëra të tjerë dyshohet se kanë vdekur, me trupat e tyre të varrosur në rrënoja. Të paktën 40 persona u raportuan të vrarë të premten në sulmet izraelite, kryesisht rreth qytetit të Gazës.
Statistikat e ministrisë së Gazës nuk bëjnë dallim midis civilëve dhe luftëtarëve, por të dhënat e zbulimit ushtarak izraelit mbi viktimat deri në maj të këtij viti sugjeruan se më shumë se 80% e të vdekurve ishin civilë.
Rreth 1,200 persona u vranë në sulmin origjinal të Hamasit më 7 tetor, i cili ndezi luftën, nga të cilët 815 ishin civilë izraelitë dhe të huaj.
“Kjo nuk është një luftë e butë. Ne i hoqëm dorezat që në minutën e parë. Fatkeqësisht jo më herët”, tha Halevi, duke sugjeruar se Izraeli duhet të kishte ndjekur një qëndrim më të ashpër në Gaza para sulmit të 7 tetorit.
Ish-komandanti po fliste të martën në mbrëmje me banorët e Ein HaBesor moshav (kooperativë bujqësore), të cilët arritën të zmbrapsnin sulmuesit e Hamasit dy vjet më parë. Një regjistrim i fjalimeve të tij u botua nga faqja e internetit e lajmeve Ynet.
“Askush nuk po punon butësisht”, tha Halevi, por këmbënguli që IDF vepron brenda kufizimeve të ligjit ndërkombëtar humanitar. Ky pretendim është përsëritur gjatë gjithë luftës nga zyrtarët izraelitë, të cilët kanë thënë se avokatët ushtarakë janë të përfshirë në vendimet operative.
Megjithatë, Halevi mohoi që këshilla ligjore të ketë ndikuar ndonjëherë në vendimet ushtarake të tij ose të vartësve të tij të menjëhershëm në Gaza ose në të gjithë Lindjen e Mesme.
“Asnjëherë nuk më ka kufizuar dikush. Asnjëherë. As gjenerali ushtarak [avokati i përgjithshëm Yifat Tomer-Yerushalmi] i cili, meqë ra fjala, nuk ka autoritetin të më kufizojë”, tha ai.
Në një citat që nuk ishte në regjistrim, por u citua nga Ynet, Halevi duket se sugjeronte se rëndësia kryesore e avokatëve ushtarakë të Izraelit ishte të bindnin botën e jashtme për ligjshmërinë e veprimeve të IDF-së.
"Ka këshilltarë ligjorë që thonë: Ne do të dimë si ta mbrojmë këtë ligjërisht në botë, dhe kjo është shumë e rëndësishme për shtetin e Izraelit", citohet të ketë thënë ai.
IDF-së iu drejtua për koment mbi vërejtjet e Halevit në lidhje me numrin e të vdekurve dhe rolin e avokatëve ushtarakë, por nuk ishte përgjigjur deri të premten në mbrëmje.
Michael Sfard, një avokat izraelit i të drejtave të njeriut, tha se vërejtjet e Halevit "konfirmojnë se këshilltarët ligjorë shërbejnë si vula gome".
"Gjeneralët i shohin ata si këshilltarë 'të rregullt', këshillat e të cilëve mund të miratohen ose të shpërfillen, jo si avokatë profesionistë, pozicionet ligjore të të cilëve paraqesin kufijtë e asaj që është e lejueshme dhe asaj që është e ndaluar", tha Sfard.
Të mërkurën, gazeta Haaretz raportoi se pasardhësi i Halevi-t si shef i shtabit të IDF-së, Eyal Zamir, kishte injoruar këshillën ligjore të Tomer-Yerushalmi-t. Avokati i përgjithshëm thuhet se kishte thënë se urdhrat e zhvendosjes për rreth 1 milion banorë të Qytetit të Gazës që të largoheshin para një ofensive të IDF-së duhet të shtyhen derisa të ketë objekte në Gazën jugore për t'i pritur ata.
Shumë nga 40 viktimat palestinezë të sulmeve izraelite të së premtes duket se kanë qenë njerëz që nuk ishin në gjendje të lëviznin në jug, ose që nuk donin të braktisnin shtëpitë ose strehimoret e tyre për të rrezikuar të shkonin diku në Gaza ku nuk kishte strehim ose mbrojtje kundër bombardimeve izraelite./Nga The guardian